بسوی ظهور

این کمترین حسن حسن‏ زاده طبری آملی گوید:

در صبح روز شنبه نهم ذی‏ الحجه 1387 ه ق، روز عرفه، به امتثال دستوری از استادم علامه طباطبایی صاحب تفسیر عظیم المیزان (روحی فداه) اشتغال داشتم و در مراقبت و توجّه تامّ نشسته بودم.

 واقعه ‏ای به من روی آورد که صدایی شدیدتر از رعدهای قوی سهمگین به گوشم خورد، فهمیدم که حالتی به من دست داد، بحمد الله هیچ ترس و هراسی به من روی نیاورده بود، ولی همه بدنم مثل کسی که سرمای سخت بر او مستولی شده می‏لرزید.

 جهان را روشن و به رنگ‏ بنفش می‏دیدم، در این حال سوره مبارکه انبیاء را به من نمودند و به روی من گشودند و من آن را تلاوت می‏کردم؛

پس از برهه‏ ای از زمان از آن حال بازآمدم، و از کثرت وجد و سرور و ذوق، بسیار گریستم و تا چندین روز بی‏تابی شگفتی داشتم.»[1]

واقعه 2

و در شب جمعه یازدهم رجب 1388 ق مطابق 12/ 7/ 1347 ش، بر اثر مراقبت و حضور، التهاب و اضطراب شدیدی داشتم؛

 و با برنامه عملی جناب استاد علامه طباطبائی (رضوان اللّه علیه) روزگار می‏گذراندم؛ تا قریب یک ساعت به اذان صبح که به ذکر کلمه طیبه «لا اله الا اللّه» اشتغال داشتم، دیدم سرتاسر حقیقت و همه ذرات مملکت وجودم با من در این ذکر شریف همراهند و سرگرم به گفتن «لا اله الا اللّه» اند؛

ناگهان به فضل إلهی جذبه‏ای دست داد که بسیار ابتهاج به من روی آورد. مثل این که تندبادی سخت وزیدن گیرد آن‏چنان صدایی پی در پی بدون هیچ مکث و تراخی بر من احاطه کرد، و سیری سریع پیش آمد که هزار بار از سرعت سیر جت سریع السیر در فضا فزون‏تر بود، و رنگ عالم را بدان گونه که دیدم از تعبیر آن ناتوانم.

عجب این که در آن اثنا گفتم: چه خوش است که به دنیا برنگردم؛ وقتی این معنی در دلم خطور کرد به یاد عائله افتادم که آنها سرپرست می‏خواهند، بازگفتم: آنها خودشان صاحب دارند، به من چه، تا چیزی نگذشت که از آن حال شیرین بازآمدم و خودم را در آنجا که نشسته بودم دیدم. انّ اللّه سبحانه فتّاح القلوب و منّاح الغیوب.

از رویداد این حالت گفته ‏ام:

 

تنظیر و ترغیب: آن که در این واقعه گفته آمد که: 

«دیدم سرتاسر حقیقت و همه ذرات مملکت وجودم با من در این ذکر شریف همراهند و سرگرم به گفتن لا إله إلا اللّه‏اند».

 مشابه آن را جناب میر محمد باقر شهیر به میرداماد حسنی در رساله خلیعه فرموده است که متن آن را علامه سید صدر الدین مدنی در سلافة العصر (ط طهران، ص 479) بدین صورت نقل فرموده است:

بسم الله الرحمن الرحیم . الحمد کله لله رب العالمین ، و صلاته علی سیدنا محمد و آله الطاهرین.

  روز جمعه ای که مصادف بود با شانزدهم شعبان المکرم ، سال یک هزار و بیست و سه هجری ، در خلوت به سر می بردم و به ذکر خدایم مشغول بودم .

او را با نام غنی اش می خواندم و مرتب تکرار می کردم . یا غنی ! یا مغنی !

در حالی از هر چیزی ، جز تو غل در حریم سرّش و انمای در شعاع نورش غافل می شدم . خاطفه ای قدسی بر من ظاهر شد و مرا از وکر جثمانی ، به سوی خود جذب نمود؛

 پس از شبکه حسّ جدا گشته ، بند حباله طبیعت را از هم گسستم و با بال روح در میان ملکوت حقیقت ، پر کشیدم . گویی لباس بدن را از خود به در آورم ... اقلیم زمان را در هم پیچاندم و به آخرش رسیدم .

و به عالم دهر رسیدم . در این هنگام در شهود بودم و جماجم امم نظام جملی ، از ابداعیات و تکوینات و الهیات و طبیعات و قدسیات و هیولانیات و دهریات و الزمانیات و اقوام کفر و ایمان و ارهاط جاهلیت و اسلام از غابرین و غابرات ، و سالفین و سالفات و عاقبین و عاقبات ، در آزال و آباد.

 و بالجمله ، آحاد مجامع امکان و دارات عوالم امکان با قض و قضیض و صغیر و کبیرش و... حاضر بود.

 همه با زبان فقر، او را می خواندند و فریاد می کشیدند و او را می خواندند که :

 یا غنی ! یا مغنی !...

 پس نزدیک شدم و چیزی نمانده بود که از شدت وحشت و خوف ، جوهر ذات عاقله را فراموش کنم و از چشم نفس مجردم غایب شوم و از ارض هستی هجرت نموده ، از صقع وجود، خارج گردم که ناگهان از آن حال بیرون آمدم و به وادی دگرگونیها و جایگاه زیان و بقعه زور و قریه غرور بازگشتم )).[2]

واقعه 3

در صبح دوشنبه 21/ ع 2/ سنه 1389 ه ق بعد از نماز صبح در حال توجه نشسته بودم در این بار واقعه‏ ای بسیار شیرین و شگفت روی آورده است که بکلی از بدن طبیعی بی‏خبر بودم، و می‏بینم که خودم را مانند پرنده ‏ای که در هوا پرواز می‏کند، به فرمان و اراده و همت خودم به هرجا که می‏خواهم می‏برم.

 تقریبا به هیئت انسان نشسته قرار گرفته بودم و رویم به سوی آسمان بود و به این طرف و آن طرف نگاه می‏کردم گاهی هم به سوی زمین نظر می‏کردم، در اثنای سیر می‏بینم که درختی در مسیر در پیش روی من است خودم را بالا می‏کشیدم یا از کنار آن عبور می‏کردم.

اعنی خودم را فرمان می‏دادم که این طرف برو، یا آن طرف برو، یا کمی بالاتر یا پایین‏تر بدون این که با پایم حرکت کنم بلکه تا اراده من تعلق به طرفی می‏گرفت بدنم در اختیار اراده‏ام به همان سمت می‏رفت.

 وقتی به سوی مشرق نگاه کردم دیدم آفتاب است که از دور از لای درختان پیداست، و فضا هم بسیار صاف بود، تا از آن حالت بدر آمدم، و خیلی از توجه این بار لذّت بردم.

در اوایل که به توجّه می‏نشستم خیلی دیر حالت انتقال دست می‏داد، و چه بسیار که در حدود یک ساعت و بیشتر به توجّه می‏نشستم و لکن ارتباط و انتقال و خلع حاصل نمی‏شد، و در این اوان به فضل الهی که به توجه می‏نشینم زود منتقل می‏شوم. الحمد للّه ربّ العالمین.

پوشیده نماند که هر چه مراقبت قوی‏تر باشد، اثر حال توجه بیشتر و لذیذتر و اوضاع و احوالی که پیش می‏آید صافی‏تر است.»[3]

واقعه 4

در سحر شب یکشنبه 12/ ج 1/ سنه 1389 ه ق- 5/ 5/ 1348 ه ش، بعد از ادای نافله شب و نافله و فریضه صبح، در اربعینی که ذکر جلاله «اللّه» را هر روز بعد از نماز صبح به عددی خاص داشتم، بعد از این ذکر به توجه نشستم که ناگهان جذبه و حالتی دست داد و بدن به طوری به صدا درآمد و می‏لرزید آن‏چنان صدایی که مثلا تراکتور روی سنگهای درشت و جاده ناهموار می‏رود.

 دیدم که جانم از بدنم مفارقت کرد و متصاعد شد ولی در بدنی مثال بدن عالم خواب قرار دارد، تا قدری بالا رفت دیدم در میان خانه‏ای هستم که تیرهای آن همه چوبی و نجّاری شده است، ولی من در این خانه مانند پرنده‏ای که در خانه‏ای در بسته گرفتار شده است و به این طرف و آن طرف پرواز می‏کند و راه خروج نمی‏یابد.

 تخمینا در مدّت یک ربع ساعت گرفتار بودم و به این سو و آن سو می‏شتافتم، دیدم در این خانه زندانیم نمی‏توانم بدر بروم، سخنی از گوینده‏ای شنیدم و خود او را ندیدم که به من گفت:

 این محبوس بودنت بر اثر حرفهای زیاد و بی‏خود توست، چرا حرفها را نمی‏پایی؟

 

من در آن حال چندین بار خدای متعال را به پیغمبر خاتم برای نجاتم قسم دادم و به تضرع و زاری افتادم که ناگهان چشمم به طرف شمال خانه افتاد که دیدم دریچه ‏ای که یک شخص آدم بتواند بدر رود برویم گشوده شد از آنجا بیرون رفتم، و پس از بدر آمدن چندی به سوی مشرق در طیران بودم و دوباره به جانب قبله رهسپار شدم.

و هنگامی که از آن حبس رهایی یافتم؛ یعنی از خانه بدر آمدم، آن خانه را بسیار بزرگ و مجلّل دیدم که در میان باغی بنا شده است و آن باغ را نهایت نبود و آن را درختهای گوناگون پر از شکوفه سفید بود که در عمرم چنان منظره‏ای ندیدم.

و می‏بینم که به اندازه ارتفاع درختها در هوا سیر می‏کنم به گونه‏ای که رویم؛ یعنی مقادیم بدنم همه به سوی آسمان است و پشت به سوی زمین، و به اراده و همت و فرمان خود نشیب و فراز دارم، و بسیار خدای متعالی را به پیغمبر خاتم و همه انبیا قسم می‏دادم که کشف حقایقی برایم دست دهد، در همین حال به خود آمدم.

آن محبوس بودن چند دقیقه بسیار در من اثر بد گذاشت به گونه‏ای که بدنم خسته و کوفته شد و سرم و شانه‏هایم همه سخت درد گرفت، و قلبم به شدّت می‏زد، ای عزیز این نکته 320، از کتابم هزار و یک نکته را جدّا حلقه گوش خود قرار ده، و آن این که:

یکی از اهل ولاء که با هم موالات داشتیم در مراقبتی به لقاء «من رآنی فی المنام فقد رآنی؛ فإنّ الشیطان لا یتمثل بی» (بحار، ط کمپانی، ج 14، ص 55) تشرف حاصل کرده است، از آن جناب صلّی اللّه علیه و آله ذکر خواست، حضرت فرمود «من به شما ذکر سکوت می‏دهم.»[4]

 

 ******                                            **********                                       *******

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

******                                       ***********                                 ******

 

 

 

 

 

 

 

 

[1] هزار و یک کلمه، ج‏5، ص: 254

[2]همان، ج‏5، ص: 256

[3] همان، ج‏5، ص: 258

[4] همان، ج‏5، ص: 259

[5] دیوان حافظ؛ غزلیات، ص: 37

[6] همان، ص: 373

[7] همان، ص: 154