بسوی ظهور(11):ارتباط عذاب آخرالزمان با ظهور امام مهدی (عج)
خداوند متعال به اهل ایمانی که اهل تقوی و عمل صالح هستند وعده استخلاف و وراثت در زمین داده است، بنابراین کفار، منافقین و مومنانی که اهل تقوی و عمل صالح نباشند، مصداق این وعده الهی نخواهند بود، و در حکومت مهدوی حضور نخواهند داشت و نحوه استخلاف و وراثت مومنان در امت اسلام به عینه مانند استخلاف مومنان در امت های گذشته است بدین صورت که این وعده الهی با نابودی و ریشه کن شدن مجرمان در آخرالزمان با آمدن عذاب استیصال محقق میشود، و سپس مومنان جانشین آنان میگردند و زمین و منافع آن را از آنان به ارث خواهند برد:
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِم...»[1]
«وَ لَقَدْ کَتَبْنَا فىِ الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِىَ الصَّلِحُون»[2]
«امام صادق علیه السّلام :« واى بر حال طغیانگران عرب از شرّى که نزدیک شده است.عرض کردم:
فدایت شوم، همراه با قائم از عرب چقدر خواهد بود؟
فرمود: چیز اندکى عرض کردم: بخدا قسم افراد بسیارى این امر را توصیف میکنند (یعنى معتقد بامامت و یا غیبت امام غایب هستند)، فرمود: بناچار باید مردم خالص شوند و جدا و غربال شوند و خلق فراوانى از غربال بدر خواهند رفت.»[3]
عَنْ مَنْصُورٍ قَالَ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَا مَنْصُورُ إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ لَا یَأْتِیکُمْ إِلَّا بَعْدَ إِیَاسٍ وَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى تُمَیَّزُوا وَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى تُمَحَّصُوا وَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى یَشْقَى مَنْ یَشْقَى وَ یَسْعَدَ مَنْ یَسْعَدُ.»[4]
حضرت هود همین هشدار به نابودی منحرفان و استخلاف مومنان را به قوم خود اعلام میکند:
«فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقَدْ أَبْلَغْتُکمُ مَّا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَیْکمْ وَ یَسْتَخْلِفُ رَبىّ قَوْمًا غَیرَکمُ وَ لَا تَضُرُّونَهُ شَیْئا إِنَّ رَبىّ عَلىَ کلُ ّشىْءٍ حَفِیظ *وَ لَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نجّیْنَا هُودًا وَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَ نجّْینَاهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِیظ»[5]
مومنان قوم نوح پس از هلاکت تکذیب کنندگان، جانشین و وارث آنان شدند، زیرا به آنان نسبت به عذاب الهی هشدار داده شده بود ولی آن را تکذیب و تمسخر میکردند :
«فَکَذَّبُوهُ فَنَجَّیْنَاهُ وَ مَن مَّعَهُ فىِ الْفُلْکِ وَ جَعَلْنَهُمْ خَلَائفَ وَ أَغْرَقْنَا الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَایَاتِنَا فَانظُرْ کَیْفَ کاَنَ عَاقِبَةُ المُنذَرِین»[6]
علامه طباطبایی ره ذیل آیه ی زیر همین مطلب را متذکر میشود:
«وَ أَنْذِرِ النَّاسَ یَوْمَ یَأْتیهِمُ الْعَذابُ فَیَقُولُ الَّذینَ ظَلَمُوا رَبَّنا أَخِّرْنا إِلى أَجَلٍ قَریبٍ نُجِبْ دَعْوَتَکَ وَ نَتَّبِعِ الرُّسُلَ أَ وَ لَمْ تَکُونُوا أَقْسَمْتُمْ مِنْ قَبْلُ ما لَکُمْ مِنْ زَوال»[7]
«جمله" وَ أَنْذِرِ النَّاسَ یَوْمَ یَأْتِیهِمُ الْعَذابُ" انذار مردم به عذاب استیصال است که نسل ستمکاران را قطع میکند. و در تفسیر سوره یونس و غیر آن این معنا گذشت که خداى تعالى در امتهاى گذشته و حتى در امت محمدى این قضاء را رانده که در صورت ارتکاب کفر و ستم دچار انقراضشان میکند، و این مطلب را بارها در کلام مجیدش تکرار نموده است.و روزى که چنین عذابهایى بیاید روزیست که زمین را از آلودگى و پلیدى شرک و ظلم پاک میکند، و دیگر به غیر از خدا کسى در روى زمین عبادت نمیشود، زیرا دعوت، دعوت عمومى است، و مقصود از امت هم تمامى ساکنین عالمند. و وقتى به وسیله عذاب انقراض، شرک ریشه کن شود دیگر جز مؤمنین کسى باقى نمیماند، آن وقت است که دین هر چه باشد خالص براى خدا میشود، هم چنان که فرموده:" وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ".»[8]
وارثان زمین، بندگان صالح یعنی اصحاب امام مهدی عج هستند، کفار، منافقین و مجرمین، بنده ی صالح نیستند، بنابراین آنان هلاک میشوند و مومنان وارث امکانات و دارایی آنان میگردند:
عن أبی جعفر- علیه السّلام- قال: قوله- عزّ و جلّ-: «أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ» هم أصحاب المهدیّ- علیه السّلام- آخر الزّمان.»[9]
[3] الغیبة للنعمانی ؛ النص ؛ ص204،«عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِی یَعْفُور عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ سَمِعَهُ یَقُولُ وَیْلٌ لِطُغَاةِ الْعَرَبِ مِنْ شَرٍّ قَدِ اقْتَرَبَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ کَمْ مَعَ الْقَائِمِ مِنَ الْعَرَبِ قَالَ شَیْءٌ یَسِیرٌ فَقُلْتُ وَ اللَّهِ إِنَّ مَنْ یَصِفُ هَذَا الْأَمْرَ مِنْهُمْ لَکَثِیرفَقَالَ لَا بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَنْ یُمَحَّصُوا وَ یُمَیَّزُوا وَ یُغَرْبَلُوا وَ یَخْرُجُ مِنَ الْغِرْبَالِ خَلْقٌ کَثِیر.»
[4] الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج1 ؛ ص370،« از منصور که امام صادق (ع) به او فرمود: اى منصور، به راستى این امر براى شما پیش نیاید مگر پس از نومیدى و نه به خدا تا جدا شوید و نه به خدا تا خاص گردید و نه به خدا تا هر که باید بدبخت شود و هر که شاید سعادتمند گردد.»
[5] هود(11)،57-58،«پس اگر روى برگردانید، من رسالتى را که مأمور بودم به شما رساندم؛ و پروردگارم گروه دیگرى را جانشین شما مىکند؛ و شما کمترین ضررى به او نمىرسانید؛ پروردگارم حافظ و نگاهبان هر چیز است!»
و هنگامى که فرمان ما فرا رسید، «هود» و کسانى را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم؛ و آنها را از عذاب شدید، رهایى بخشیدیم!»
[6] یونس،73،«امّا آنها او را تکذیب کردند! و ما، او و کسانى را که با او در کشتى بودند، نجات دادیم؛ و آنان را جانشین (و وارث کافران) قرار دادیم؛ و کسانى را که آیات ما را تکذیب کردند، غرق نمودیم! پس ببین عاقبت کار کسانى که انذار شدند (و به انذار الهى اهمیّت ندادند)، چگونه بود!»
[7]ابراهیم(14)،44،«
و مردم را از روزى که عذاب الهى به سراغشان مىآید، بترسان! آن روز که ظالمان مىگویند: «پروردگارا! مدّت کوتاهى ما را مهلت ده، تا دعوت تو را بپذیریم و از پیامبران پیروى کنیم!» (امّا پاسخ مىشنوند که:) مگر قبلًا سوگند یاد نکرده بودید که زوال و فنایى براى شما نیست؟!»
