بسوی ظهور

در عهد جدید بشارت به منجى، یا در اصطلاح مسیحیان «برگشت دوباره» و «آرزوى مبارک»، با تأکیدهاى بسیار مطرح شده است؛ تا جایى که حتّى شاید بتوان این تأکیدها را بیشتر از آنچه در عهد قدیم آمده، دانست. در حقیقت باور به منجى یکى از اعتقادات بسیار مهم در مسیحیت امروز به شمار مى‏رود و همه فرق و مکاتب مسیحى به آن اعتقاد دارند و حتّى برخى در شوق انتظار بازگشت عیسى مسیح زندگى مى‏کنند. در اینجا بحث منجى در عهد جدید را حول سه محور اساسى پى مى‏گیریم: بشارت به ظهور منجى، نشانه‏هاى ظهور منجى، و برکات ظهور منجى.

2- 1. بشارت به ظهور منجى‏

آیات بسیارى در اسفار عهد جدید در باره بازگشت حضرت عیسى در آخرالزمان است. در سِفر اعمال رسولان آمده است:

پس آنانى که جمع بودند از او سؤال نموده گفتند: اى سرور آیا در این وقت ملکوت را بر اسرائیل باز برقرار خواهى داشت؟ بدیشان گفت: از شما نیست که زمان‏ها و اوقاتى را که پدر در قدرت خود نگاه داشته است بدانید. لیکن چون روح القدس بر شما مى‏آید قوّت خواهید یافت و شاهدان من خواهید بود در اورشلیم و تمامى یهودیه‏[1] و سامره‏[2] و تا اقصاى جهان.

و چون این را گفت وقتى که ایشان همى‏نگریستند بالا برده شد و ابرى او را از چشمان ایشان در ربود. و چون به سوى آسمان چشم دوخته مى‏بودند هنگامى که‏ او مى‏رفت ناگاه دو مرد سفیدپوش نزد ایشان ایستاده گفتند: اى مردان جلیلى چرا ایستاده به سوى آسمان نگرانید؟ همین عیسى که از نزد شما به آسمان بالا برده شده باز خواهد آمد به همین طورى که او را به سوى آسمان روانه دیدید.[3]

در انجیل متى نیز بشارت به برگشتن حضرت عیسى مطرح شده است:

آن گاه علامت پسر انسان در آسمان پدید گردد و در آن وقت جمیع طوایف زمین سینه‏زنى کنند و پسر انسان را بینند که بر ابرهاى آسمان با قوّت و جلال عظیم مى‏آید و فرشتگان خود را با صور بلند آواز فرستاده برگزیدگان او را از بادهاى اربعه از کران تا به کران فلک‏[4] فراهم خواهند آورد.[5]

در انجیل مرقس نیز به نقل از حضرت مسیح در باره برگشت دو باره‏اش آمده است:

و در آن روزهاى بعد از آن مصیبت، خورشید تاریک گردد و ماه نور خود را بازگیرد و ستارگان از آسمان فرو ریزند و قواى افلاک متزلزل خواهد گشت. آن گاه پسر انسان را بینند که با قوّت و جلال عظیم بر ابرها مى‏آید.[6]

همچنین در مکاشفه یوحنا مى‏خوانیم:

اینک با ابرها مى‏آید و هر چشمى او را خواهد دید و آنانى که او را نیزه زدند و تمامى امّت‏هاى جهان براى وى خواهند نالید.[7]

آیات بسیار دیگرى هم در عهد جدید هست که از بازگشت حضرت عیسى در آخر الزمان، زمانى که ظلم بر جهان حاکم مى‏شود، سخن مى‏گوید. تاریخ بشر به انتها نخواهد رسید، مگر با ظهور عیسى مسیح و بازگشت او از آسمان.

2- 2. نشانه‏هاى ظهور منجى‏

عهد جدید در باره نشانه‏هاى حضرت عیسى علیه السلام فراوان سخن گفته است، و خود حضرت عیسى نیز بر این امر بسیار تأکید کرده است. همه اناجیل به نحوى به این مسئله اشاره کرده‏اند. در اینجا با استفاده از همین اشاره‏ها نشانه‏هاى ظهور را برمى‏شماریم.

2- 2- 1. گسترش جنگ‏افروزى، قحطى و بیمارى‏هاى واگیردار

در انجیل متى به نقل از عیسى مسیح علیه السلام آمده است:

و چون به کوه زیتون نشسته بود شاگردانش در خلوت نزد وى‏آمده گفتند: به ما بگو که این امور کى واقع مى‏شود و نشان‏آمدن تو و انقضاى عالم چیست؟ عیسى در جواب ایشان گفت: زنهار کسى شما را گمراه نکند! از آن رو که بسا به نام من آمده خواهند گفت که: من مسیح هستم، و بسیارى را گمراه خواهند کرد. و جنگ‏ها و اخبار جنگ‏ها را خواهید شنید. زنهار مضطرب مشوید؛ زیرا وقوع این هم لازم است؛ لیکن انتها هنوز نیست؛ زیرا قومى با قومى و مملکتى با مملکتى مقاومت خواهند نمود و قحطى‏ها و وباها و زلزله‏ها در جاى‏ها پدید آید. همه اینها آغاز دردهاى زه‏[8] است.[9]

2- 2- 2. ویرانى هیکل سلیمان‏

یکى از نشانه‏هاى مهم ظهور در عهد جدید، ویرانى هیکل سلیمان (معبد یهودى قدس) است که حضرت عیسى خود به آن اشاره کرده است:

پس چون مکروهِ ویرانى را که به زبان دانیال نبى گفته شده است در مقام مقدّس برپا شده بینید- هرکه خوانَد دریافت کند- آنگاه هرکه در یهودیه باشد به کوهستان بگریزد و هرکه بر بام باشد به جهت برداشتن چیزى از خانه به زیر نیاید و هرکه در مزرعه است به جهت برداشتن رخت خود برنگردد. لیکن واى بر آبستنان و شیردهندگان در آن ایام! پس دعا کنید تا فرار شما در زمستان یا در سبت‏[10] نشود؛ زیرا در آن زمان چنان مصیبت عظیمى ظاهر مى‏شود که از ابتداى عالم تا کنون نشده و نخواهد شد! و اگر آن ایام کوتاه نشدى هیچ بشرى نجات نیافتى؛ لیکن به خاطر برگزیدگان آن روزها کوتاه خواهد شد.[11]

2- 2- 3. تاریکى خورشید و ماه و ستارگان (اختلال در نظام طبیعت)

از دیگر نشانه‏هاى پیش از بازگشت مسیح اختلال در نظام طبیعت است. بنا بر انجیل مرقس حضرت عیسى علیه السلام در این باره چنین فرموده است:

و در آن روزهاى بعد از آن مصیبت خورشید تاریک گردد و ماه نور خود را بازگیرد و ستارگان از آسمان فرو ریزند و قواى افلاک متزلزل خواهد گشت.[12] آن گاه پسر انسان را بینند که با قوّت و جلال عظیم بر ابرها مى‏آید.[13]

2- 2- 4. ظهور مسیحان و انبیاى دروغین‏

یکى دیگر از نشانه‏هایى که عیسى علیه السلام به آن اشاره کرده، ظهور مسیحان و انبیاى دروغین است. در انجیل آمده است:

آن گاه اگر کسى به شما گوید: اینک مسیح در این جا یا در آن جا است باور مکنید؛ زیرا مسیحان کاذب و انبیاى کَذَبه ظاهر شده علامات و معجزات عظیمه چنان خواهند نمود که اگر ممکن بودى برگزیدگان را نیز گمراه کردندى. اینک شما را پیش خبر دادم.[14]

در سِفر اعمال رسولان به برخى از این مسیحان دروغین اشاره شده است.[15]

2- 2- 5. ناگهانى بودن ظهور

شاگردان عیسى علیه السلام در باره زمان ظهور از او پرسیدند و او در جواب فرمود:

ولى از آن روز و ساعت غیر از پدر هیچ کس اطّلاع ندارد نه فرشتگان در آسمان و نه پسر هم. پس برحذر و بیدار شده دعا کنید؛ زیرا شما نمى‏دانید آن زمان کى مى‏آید. آمدن آن روز مانند شخصى است که به سفر رفته و خانه خود را به خادمان سپرده است تا هر کس کار خود را انجام دهد و به دربان سپرده است که گوش به زنگ باشد. پس بیدار باشید؛ زیرا نمى‏دانید که در چه وقت صاحب‏خانه مى‏آید؛ در شام یا نصف شب یا بانگ خروس یا صبح. مبادا ناگهان آمده شما را خفته یابد.

امّا آنچه به شما مى‏گویم، به همه مى‏گویم: بیدار باشید.[16]

عیسى علیه السلام بارها به شاگردانش تأکید کرده است که همواره آماده ظهور باشند.

سفارش عیسى علیه السلام به شاگردانش در انجیل متى چنین بیان شده است:

امّا از آن روز و ساعت هیچ کس اطّلاع ندارد حتّى ملائکه آسمان جز پدر من و بس. لیکن چنان که ایام نوح بود ظهور پسر انسان نیز چنان خواهد بود؛ زیرا همچنان که در ایام قبل از طوفان مى‏خوردند و مى‏آشامیدند و نکاح مى‏کردند و منکوحه مى‏شدند تا روزى که نوح داخل کشتى گشت و نفهمیدند تا طوفان آمده همه را ببرد، همچنین ظهور پسر انسان نیز خواهد بود. آن گاه دو نفرى که در مزرعه‏اى مى‏باشند یکى گرفته و دیگرى واگذارده شود ... پس بیدار باشید؛ زیرا نمى‏دانید در کدام ساعت سرور شما مى‏آید. لیکن این را بدانید که اگر صاحب‏خانه مى‏دانست در چه پاس از شب دزد مى‏آید بیدار مى‏ماند و نمى‏گذاشت که به‏ خانه‏اش نقب زند. لهذا شما نیز حاضر باشید؛ زیرا در ساعتى که گمان نبرید پسر انسان مى‏آید.[17]

2- 2- 6. جنگ آرماگدون (هَرْمَجِدّون)

از مهم‏ترین نشانه‏هاى ظهور عیسى در عهد جدید جنگ آرماگدون است؛ زیرا مسیحیان معتقدند براى ظهور مسیح مى‏بایست جنگى بسیار ویران‏گر اتّفاق بیفتد.

در باره این جنگ در مکاشفه یوحنا چنین نقل شده است:

و ششمین پیاله خود را بر نهرِ عظیمِ فرات ریخت و آبش خشکید تا راه پادشاهانى که از مشرقِ آفتاب مى‏آیند مهیا شود. و دیدم که از دهان اژدها و از دهان وحش و از دهان نبى‏کاذب، سه روحِ خبیث چون وَزَغ‏ها بیرون مى‏آیند؛ زیرا آنها ارواح دیوها هستند که معجزات ظاهر مى‏سازند و بر پادشاهان تمام رُبع مسکون خروج مى‏کنند تا ایشان را براى جنگِ آن روز عظیمِ خداى قادر مطلق فراهم آورند.

اینک چون دزد مى‏آیم! خوشا به حال کسى که بیدار شده رختِ خود را نگاه دارد؛ مبادا عریان راه رود و رسوایى او را ببینند. و ایشان را به موضعى که آن را در عبرانى حارمجِدّون مى‏خوانند فراهم آوردند.[18]

این جنگ بین دو لشکر خواهد بود؛ لشکر مؤمنان که به رهبرى یک فرشته و خود عیسى، و لشکر کافران که به رهبرى پادشاهان زمین است. در این جنگ کافران به دست اسب‏سوار کشته مى‏شوند. در مکاشفه یوحنا آمده است:

و دیدم فرشته‏اى را در آفتاب ایستاده که به آواز بلند تمامى مرغانى را که در آسمان پرواز مى‏کنند ندا کرده مى‏گوید: «بیایید و به جهت ضیافتِ عظیمِ خدا فراهم شوید. تا بخورید گوشت پادشاهان و گوشت سپه‏سالاران و گوشت جباران و گوشت اسب‏ها و سواران آنها و گوشتِ همگان را چه آزاد و چه غلام، چه صغیر و چه کبیر». و دیدم وحش و پادشاهان زمین و لشکرهاى ایشان را که جمع شده‏ بودند تا با اسب‏سوار و لشکر او جنگ کنند. و وحش گرفتار شد و نبى کاذب با وى که پیش او معجزات ظاهر مى‏کرد تا به آنها آنانى را که نشان وحش را دارند و صورت او را مى‏پرستند گمراه کند. این هر دو زنده به دریاچه آتش افروخته شده به کبریت انداخته شدند. و باقیان به شمشیرى که از دهان اسب سوار بیرون مى‏آمد کشته شدند و تمامى مرغان از گوشت ایشان سیر گردیدند.[19]

مسیحیان معتقدند در آن روز مؤمنان به آسمان ربوده مى‏شوند؛ زیرا ملکوت الهى در این دنیا نیست؛ بلکه در آسمان است. از این رو وقتى مسیح ظهور مى‏کند اهل کلیسا را مى‏رباید و به آسمان مى‏برد. مستند این باور، که «اختطاف» نام دارد، نامه پولس است:

اگر باور مى‏کنیم که عیسى مرد و برخاست به همین طور نیز خدا آنانى را که در [ایمان‏] عیسى خوابیده‏اند با وى خواهد آورد. زیرا این را به شما از کلام یهُوَه مى‏گوییم که ما زنده و تا آمدن سرور باقى باشیم برخوابیدگان سبقت نخواهیم جست. زیرا خود سرور با صدا و با آواز رئیس فرشتگان و با صور خدا از آسمان نازل خواهد شد و مردگان در مسیح اوّل خواهند برخاست. آن گاه ما که زنده و باقى باشیم با ایشان در ابرها ربوده خواهیم شد تا سرور را در هوا استقبال کنیم و همچنین همیشه با سرور خواهیم بود. پس بدین سخنان همدیگر را تسلى دهید.[20]

2- 3. برکات ظهور منجى‏

پس از ظهور حضرت مسیح و پیروزى‏اش بر دروغ‏گویان و پلیدان جهان، خوشبختى و آسایش هزارساله در زمین آغاز مى‏شود. در این مدّت جهان پر از عدالت و خوشبختى و رفاه خواهد بود. عهد جدید این دوره را «قیامت اوّل» نامیده است:

و دیدم فرشته‏اى را که از آسمان نازل مى‏شود و کلید هاویه‏[21] را دارد و زنجیرى بزرگ بر دست وى است. و اژدها یعنى مار قدیم را که ابلیس و شیطان مى‏باشد گرفتار کرده او را تا مدّت هزار سال در بند نهاد. و او را به هاویه‏انداخت و در را بر او بسته مهر کرد تا امتّ‏ها را دیگر گمراه نکند تا مدّت هزار سال به انجام رسد و بعد از آن مى‏باید اندکى خلاصى یابد. و تخت‏ها دیدم و برآنها نشستند و به ایشان حکومت داده شد و دیدم نفوس آنانى را که به جهت شهادت عیسى و کلام خدا سر بریده شدند و آنانى را که وحش و صورتش را پرستش نکردند و نشان او را بر پیشانى و دست خود نپذیرفتند که زنده شدند و با مسیح هزار سال سلطنت کردند، و سایر مردگان زنده نشدند تا هزار سال به اتمام رسید. این است قیامت اول.

خوشحال و مقدّس است کسى که از قیامت اول قسمتى دارد. بر اینها موت ثانى‏[22] تسلّط ندارد؛ بلکه کاهنان خدا و مسیح خواهند بود و هزار سال با او سلطنت خواهند کرد.[23]

مسیحیان معتقدند پس از این دوران، قیامت کبرا و داورى و مجازات بر پا مى‏شود، تا هر کسى بنا بر اعمالش پاداش یا کیفر داده شود. در مکاشفه یوحنا آمده است:

و اینک به زودى مى‏آیم و اجرت من با من است تا هرکسى را به حسب اعمالش جزا دهم. من الف و یاء و ابتدا و انتها و اول و آخر هستم.[24]

همچنین در باره آن روز مى‏گوید:

و دیدم تختى بزرگِ سفید و کسى را بر آن نشسته که از روى وى آسمان و زمین گریخت و براى آنها جایى یافت نشد. و مردگان را خُرد و بزرگ دیدم که پیش‏ تخت ایستاده بودند و دفترها را گشودند. پس دفترى دیگر گشوده شد که دفتر حیات است و بر مردگان داورى شد به حسب اعمال ایشان از آنچه در دفترها مکتوب است.[25][26]